СÆГЪЫ МЕХЪХЪАУ УЫН — Кæмæндæр кæйдæр уæззаудзинад æхсызгон уын … Фразеологический словарь иронского диалекта
АДÆМЫ РÆГЪЫ РАЦÆУЫН — Царды, æхсæнады аккаг бынат бацахсын. Выйти в люди. Иæ сæры хицау... æдзух уымæ бæллыд, йæ фырт адæмы рæгъы куы рацæуид, уый тыххæй йæ туг фæкалдта. (Гаглойты В. Гæлæбу.) Схъомыл дæ кодтон... Адæмы рæгъы рацыдтæ... Бафтыдтон дæ ахуыры фæндагыл.… … Фразеологический словарь иронского диалекта
КУЫДЗЫ БÆЛÆГЪЫ ДОН БАДАРЫН — тж. КУЫДЗЫ БÆЛÆГЪЫ ХЪÆСТÆЛ БАДАРЫН Искæй тынг бафхæрын, йæ бон ын базонын кæнын, ныхмæ æрлæууын, кæнæ дзурынхъом куыд нæ уал уа. – Мæнмæ хъазын нæ цæуы... Нæ йæ зонут? Гъе æмæ уæдæ зондзыстут ныр, холлаг дæр Корисимæ стæрæд æмæ дон дæр куыдзы… … Фразеологический словарь иронского диалекта
РÆГЪЫ НÆ ЦÆУЫН — Адæмы æхсæн нæ зынын. Се мдзу нæ кæнын. «Æмæ, чи зоны, уымæй дæр раст у ахуыргæнæг, – хъуыды кодта Ацæмæз, – Арæби, уæдæ æз ме мбæлтты рæгъы нал цæуын». (Хъодалаты Г. Хуыцауы «минæвар».) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЗÆРДÆ КÆДÆМ ЗÆГЪЫ — Кæдæм фæндыдæр, чердæм уа фæндондзинад, уыцырдæм цæуын. Куда глаза глядят. Раст у, раст, Мытыл, чындзы кæнæм, кæдæм йæ зæрдæ зæгъы. (Токаты А. Усгуртæ.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
КЪУЫЛЫХ НОЗТДЖЫН УЫН — Уæлæнгай расыг уын. – Дæ хорзæхæй, Кидза, иу хъуыддагæй дæ бафæрсон! – Кидза у къуылых нозтджын. – Гъы, цæмæй мæ фæрсыс, бабайы карк? (Барахъты Г. Гуыппырсæртæ.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ХЪУЛÆТТÆ МИДÆМÆ УЫН — Æмбæхст фæндтимæ цæрын, миддунейы цы хъуыды чындæуы, уый никæмæн дзурын, никæмæн зонын кæнын. Адонæн сæ хъулæттæ мидæджы рдæм вæййынц. Æнцонæй сæ нæ базондзынæ. (Хацырты С. Хæхты фæдисон.) Калм, дам, афтæ зæгъы, мæнæн, дам, мæ хъулæттæ æддæмæ сты … Фразеологический словарь иронского диалекта
ÆВЗÆРЫ НОМ — Æгад, адæм кæмæн нæ аргъ кæнынц йе нæгъдауы тыххæй, ахæм. Æвзæры ном йæ сæрмæ ничи хаста, æмæ уый адыл алчи архайдта рæгъы цæуын. (Чермен, Мæсгуытæ дзурынц.) Лæгау лæг æвзæры номы бæсты мæлæт равзары. (Æмб.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
САТАНА — Уæларвон Уастырджи æмæ Донбеттыры чызг Дзерассæйы (Сасанайы) чызг. Райгуырд зæппадзы Уырызмæг æмæ Хæмыцы мард мадæй. Уастырджийы зæрдæмæ Дзерассæ афтæ тынг цыд, æмæ удæгасæй йæ къухы куы нæ бафтыд, уæд æм мардæй зæппадзмæ бацыд. «Нымæтын ехсæй… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ЧЫНДЗХАСТ — см. ЧЫНДЗХАСТ – перевод Чындзхæссæг чи цæудзæн, уыдонæн рагацау бамбарын кæнынц. Раздæр иу сын фехъусын кодтой цалдæр боны, суанг къуыри раздæр. Чындзхæссæг алы адæймаджы нæ хонынц, уыцы кад æппæтмæ нæ хауы. Чындзхæсджытæ хъуамæ уой уæздан, зараг … Словарь по этнографии и мифологии осетин